پنجشنبه 10 آبان 1403
تبدیل یافته‌های جدید و ایده‌های پژوهشی به محصولات ، خدمات و فناوری‌های قابل ارائه در بازار ( به عبارت دیگر مجموعه تلاش‌هایی كه به منظور صنعتی و اقتصادی نمودن فعالیتهای تحقیقاتی با هدف توسعه كسب و كار و تولید ثروت با اهداف اقتصادی و اجتماعی صورت می‌پذیرد) را تجاری سازی تحقیقات گویند.
از آنجا كه پژوهشگاه نیرو بعنوان مهمترین مؤسسه تحقیقاتی وزارت نیرو عهده دار مدیریت و انجام تحقیقات در صنعت برق می باشد؛ و تاكنون تعداد زیادی از پروژه‌های تحقیقاتی را بر اساس نیازهای این صنعت به انجام رسانده است؛ لذا براساس تكالیف و مسئولیتهای خود، كار واگذاری دانش فنی تولید صنعتی نمونه‌های تحقیقاتی به بخش صنعت را از سال 1378 در پژوهشگاه نیرو آغاز نمود. در ذیل به برخی از اهم اقدامات صورت گرفته در این خصوص اشاره می‌گردد:
  • انتقال دانش فنی، واگذاری امتياز دانش فنی و توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی در صنعت برق
  • راه‌اندازی خطوط توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی
  • بررسی و كمك به اخذ اعتبارات لازم برای توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی
  • نصب آزمايشی كليه نمونه‌های توليد شده در حوزه شركتهای برق
  • نظارت بر فرايند تجاری سازی تحقيقات ( از ابتدا تا انتها)
  • بر مشاركت بخش خصوصی در انجام پروژه‌های تحقيقاتی و توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی
  • ترغيب بخش خصوصی به انجام تحقيقات و سرمايه‌گذاری در تحقيق
  • تهيه و تصويب آيين نامه‌ها و بخشنامه‌های لازم ؛ خصوصا برای مشاركت بخش خصوصی در تحقيقات و واگذاری امتياز دانش فنی
  • سياستگذاری و تعيين ضوابط علمی و فنی واگذاری امتياز دانش فنی و توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی در قالب آيين نامه‌ها و مقررات داخلی و خارجی
  • كمك به توسعه فرآيند كاربردی كردن نتايج تحقيقات در مجموعه وزارت نيرو،وزارت صنايع و ساير نهادهای رسمی كشور
  • تهيه و تصويب آيين نامه‌ها،بخشنامه‌ها و مقررات داخلی و خارج از پژوهشگاه برای حمايت از تجاری سازی نتايج تحقيقات و توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی
  • تهيه گزارشات و پيشنهادات مربوط به حمايت از توليد صنعتی نمونه‌های تحقيقاتی و ارائه راهكارهای پيشنهادی به مقامات كشوری بر اساس برنامه‌های توسعه كشور
  • ارائه پيشنهادات درخصوص بهبود و ارتقاء نقش تجاری سازی نتايج تحقيقات در اجرای سياست‌های اقتصاد مقاومتی

واگذاری امتياز دانش فنی نمونه تحقيقاتی برای توليد صنعتی

در راستای تحقق اهداف توسعه اقتصادی، بالا بردن سطح توليدات داخلی، كمك به رشد اقتصاد ملی، همچنين بهره‌برداری از نتايج طرح‌های پژوهشی، تعدادی از پروژه‌های تحقيقاتی كه در پژوهشگاه نيرو به ساخت نمونه محصول منجر شده‌اند با همكاری بخش خصوصی به توليد صنعتی رسيده و خط توليد آنها راه‌اندازی شده است.
عناوين محصولات عبارتند از:
  • ‌ كنتور ديجيتال تكفاز
  • مقره كامپوزيتی تا رده 63كيلوولت
  • دكل‌های موقت برای خطوط انتقال نيرو
  • RTU توزيع
  • مودم راديويی
  • دمپر پيچشي ضد گالوپينگ TDD
  • اسپيسر ST
  • نشانگر خطا
  • مانيتورينگ برقگير
  • هشداردهنده ميدان الكتريكی
  • كنتور ديجيتال سه‌فاز
  • رله حفاظتی خطای زمين حساس (Sensitive Earth Fault Relay) SEF
  • فاصله‎ياب خطا برای خطوط انتقال نيرو (Fault Locator) FL
  • ترميم مقره
  • هشداردهنده زلزله
  • مانيتورينگ On-line ترانسفورماتور
  • رله حفاظتی جريان زياد (Over Current Relay) OCR
  • PLC ديجيتال مدل G1200
  • مقره سوزنی سراميكی- پليمری 20 كيلوولت
  • شبيه‌ساز آنالوگ سيستم قدرت
  • مقره سنجش ولتاژ و جريان در خطوط توزيع هوايی فشارمتوسط 20كيلوولت
  • نرم افزار اسكادا
  • نرم‌افزار طراحی و توسعه بهينه شبكه‌های توزيع
  • ايستگاه زمينی نشانگر خطا (FI-RTU) با قابليت پشتيبانی پروتكل‌های GPRS و GSM
  • مودم باند پايه برای مودم راديويی SEM400
  • رله حفاظتی جريان زياد OCEF

محصولاتی كه در مرحله انتقال دانش فنی قرار دارند

  • مقره سوزنی بتن پليمری20 كيلوولت
  • سكشنالايزر الكترونيكی شبكه توزيع 20 كيلو ولت
  • سيستم حفاظت از راه دور ديجيتال باقابليت اتصال به شبكه مخابرات ديجيتال
  • سيستم مديريت مصرف برق مشتركين با قابليت تبادل اطلاعات با كنتورهای هوشمند
  • سيستم اندازه گيری بهنگام غلظت گازهای CO و H2 و مقدار رطوبت روغن عايقی در ترانسفورماتورهای قدرت
  • ساخت ماژول تشخيص خطا و افزودن آن به RTU توزيع
  • ارتقای سيستم حفاظت از راه دور ديجيتال با قابليت اتصال به شبكه مخابرات ديجيتال
  • رله مديريت فيدر

مشاركت در تحقيقات و واگذاری امتياز دانش فنی توليد همزمان

در راستای توسعه فناوری‌های موردنياز صنعت برق و انرژی و به‌منظور افزايش سهم و مشاركت بخش خصوصی در تحقيقات متناسب با نياز اين صنعت و واگذاری امتياز دانش فني به‌صورت همزمان، انجام تعدادي از پروژه‌هاي تحقيقاتي كه منجر به ساخت نمونه محصول مي‌شوند با مشاركت و سرمايه‌گذاری بخش خصوصی فعال شده و امتيـاز دانـش فنـی توليـد صنعتـی آنها همزمـان با انجام مراحل تحقيقاتی در دو سال گذشته واگذار شده‌اند.
اين فعاليت با هدف انجام تحقيقات كاربردی متناسب با نياز صنعت برق و پتانسيل علمی موجود در پژوهشگاه در زمينه‌های مرتبط با صنعت برق شامل توليد، انتقال و توزيع نيرو، كنترل و مديريت شبكه، انرژی و محيط زيست، شيمی و مواد و استفاده از توان مهندسی ساخت و توليد داخل انجام می‌شود.
چگونگی مشاركت به‌صورت تأمين بخشی از هزينه‌های پروژه توسط بخش خصوصی بوده و پس از توليد صنعتی در مدت زمان معين هزينه‌های تحقيقات از قدرالسهم فروش محصول تأمين می‌شود.
مزايای استفاده از اين طرح عبارتند از:
  • صرفه‌جويی در هزينه‌های انجام تحقيقات در راستای رفع نياز صنعت
  • حذف هزينه‌های تبديل نمونه تحقيقاتی به نمونه صنعتی
  • كاهش هزينه تمام شده تجهيزات در صنعت
  • بومی‌سازی دانش فنی متناسب با نياز صنعت
  • جلوگيری از خروج غيرضروری ارز
  • رشد و پيشرفت اقتصادی
  • كاهش وابستگی صنعت به تجهيزات توليدشده در خارج از كشور
  • اشتغال‌زايی
ردیف عنوان پروژه ها آخرين وضعيت
1 ساخت ماژول تشخيص خطا و افزودن آن به RTU توزيع بخش تحقيقاتی خاتمه يافته است.
2 مودم باند پايه برای مودم راديويی SEM400 بخش تحقيقاتی و پشتيبانی فنی خاتمه يافته و به توليد صنعتی رسيده‌است.
3 رله مديريت فيدر بخش تحقيقاتی خاتمه يافته و در مرحله راه اندازی خط توليد می‌باشد.
4 رله مديريت فيدرسيستم حفاظت از راه دور ديجيتال با قابليت اتصال به شبكه مخابرات ديجيتال در مرحله راه‌اندازی خط توليد می‌باشد.
5 نرم‌افزار طراحی و توسعه بهينه شبكه‌های توزيع بخش تحقيقاتی خاتمه يافته و به توليد انبوه رسيده‌است.
6 مانيتورينگ Online كليد‌های فشار قوی در مرحله انجام تحقيقات می‌باشد.
7 ايستگاه زمينی نشانگر خطا (FI-RTU) با قابليت پشتيبانی پروتكل‌های GPRS و GSM بخش تحقيقاتی خاتمه يافته و به توليد صنعتی رسيده‌است.
8 سيستم مديريت مصرف برق مشتركين با قابليت تبادل اطلاعات با كنتورهای هوشمند بخش تحقيقاتی خاتمه يافته و در مرحله راه‌اندازی خط توليد می‌باشد.
9 سيستم اندازه‌گيری بهنگام غلظت گازهای CO و H2 و مقدار رطوبت روغن عايقی در ترانسفورماتورهای قدرت بخش تحقيقاتی خاتمه يافته و در مرحله راه اندازی خط توليد می‌باشد.
10 كنتور تك‌فاز هوشمند و سه‌فاز اتصال مستقيم هوشمند در مرحله انجام تحقيقات می‌باشد.
11 طراحی، ساخت و آزمون دكل HST 400Kv مشبكك تك مداره آويزی خطوط انتقال نيرو با پروفيل‌های سرد نورد شده(Cold Formed) بخش تحقيقاتی خاتمه يافته و در مرحله راه‌اندازی خط توليد می‌باشد.
12 طراحی و ساخت دستگاه پرتابل تست رله تكفاز در مرحله انجام تحقيقات مي باشد.
13 سيستم حفاظت از راه دور با قابليت اتصال به شبكه مخابرات ديجيتال متمم قرارداد
14 طراحی و ساخت نمونه نيمه صنعتی مقره كامپوزيتی تو خالی رده 63 كيلو ولت در مرحله انجام تحقيقات می‌باشد.

محصولات آماده واگذاری امتیاز دانش فنی برای تولید صنعتی

پژوهشگاه نیرو به‌منظور تجاری‌سازی نتایج تحقیقات و با هدف رشد و پیشرفت اقتصادی، كاهش وابستگی و جلوگیری از خروج غیرضروری ارز و استفاده از نتایج تحقیقات در امر توسعه صنعت برق، دانش فنی تعدادی از پروژه‌های تحقیقاتی خاتمه‌یافته خود را كه به ساخت یك نمونه محصول منجر شده‌اند، برای واگذاری به‌منظور تولید صنعتی بشرح زیر اعلان شده است.
ردیف نام محصول نام انگليسی كاربرد
1 شیر كنترلی فشار بالا High Pressure Control Valve قابل استفاده در مسیرهای مختلف نیروگاه ،پالایشگاه،خطوط انتقال نفت،پتروشیمی ها و... برای كنترل دبی سیال.
2 سيستم پايش مداوم گاز نيروگاهها Continuous Emission Monitoring System پایش مداوم گازهای خروجی از دودكش نیروگاهها با نگرش زیست محیطی،بهینه سازی فرایند كنترل احتراق و كاهش مصرف سوخت
3 كنترلر الكترونیكی جامع ریكلوزر و سكسیونر با قابلیت برقراری ارتباط با مركز دیسپاچینگ توزیع Electronic Controller of Auto Recloser and Sectionner with Communication Capability to SCADA Center قابل استفاده در پیاده‌سازی اتوماسیون توزیع و در مناطق دارای خطا به منظور رفع سریع خطا و كاهش خاموشیها
4 برقگیر كامپوزیتی Composite Arrester حفاظت پستها در مقابل اضافه ولتاژ
5 فلومتر نوری گاز طبيعی Optical Natural Gas Flow Meter اندازه گیری فلوی گاز مصرفی نیروگاهها
6 ترانسفورماتور نوری تركیبی اندازه‌گیری و حفاظت جریان و ولتاژ (OVCT) Optical Voltage & Current Transformer اندازه‌گیری جریان و لتاژ در شبكه فشارقوی 63 كیلوولت
7 جداسازی گاز CO2از گازهای خروجی دودكش نیروگاهها با روش تماس دهنده غشایی CO2 Capturing of Power Plant Flue Gas Using Membrane Contactors تولید CO2 قابل استفاده برای صنایع پتروشیمی و نیروگاهها و پاكسازی دود
8 ساخت لایه پیش آغشته با قابلیت كاربرد در صنایع انرژی، هوایی و نظامی Prepreg Layer Manufacturing Applied in Energy, Aerospace and Military Industries قابل استفاده دربخش كامپوزیتی بسیاری از قطعات مورد استفاده در صنایع انرژی، هوایی و نظامی
9 حسگر اندازه‌گیری ولتاژ و جریان برای تابلوهای فشار متوسط 20 كیلوولت Current Voltage Measuring Sensor Jointed to Cable joint for 24&36kv Enclosure مجهز کردن سریع و کم هزینه تابلوهای فشارمتوسط توزیع به سیستم اندازه‌گیری ولتاژ و جریان (جایگزین تابلوهای اندازه گیری فشارمتوسط) برای اتوماسیون توزیع