امروزه از یک طرف با توجه به افزایش تقاضا نیاز به مدیریت یکپارچه برای ساختار شبکه برق و از طرف دیگر با توجه به مشارکت دوطرفه مصرفکنندگان به عنوان بارهای فعال نیاز به مدیریت یکپارچه و منظم و نظارت لحظه به لحظه، بیش از پیش احساس میشود. مراکز کنترل از سیستمهایی ساده برای پایش و نظارت آغاز شده و با گذر سالیان به سیستمهای کنترلی، محاسباتی و ارتباطی پیچیده و پیشرفتهای بدل شدهاند. سیستم مراکز کنترل (خصوصاً مراکز کنترل اصلی در سطح انتقال شبکه بهم پیوسته) از حیاتیترین ابزارهای برنامهریزان و بهرهبرداران برای حفظ پایایی و امنیت شبکه است. علاوه بر آن مساله توزیع اقتصادی بار با تجدید ساختار و شکل گیری بازار در صنعت برق از قالب سنتی خود خارج شده و به یك مساله در محیط بازار برق تبدیل شده است. مراکز کنترل عملیاتهای کنترل فرکانس و برنامه ریزی تولید اقتصادی و برنامهریزی مشارکت واحدهای تولیدکننده در کنار حفظ امنیت و قابلیت اطمینان شبکه را به عهده دارند.
از طرفی حیاتی بودن زیرساخت برق کشور و اثر آن بر سایر زیرساختها (مخابرات و...) کنترل و بهرهبرداری امن و پایای آن را دوچندان میکند. این مسئله خصوصاً در سطوح بالای مراکز کنترل (منطقهای و بالاخص ملی) اهمیت بیشتری پیدا میکند. لذا حیاتی بودن سیستم (یعنی مراکز کنترل در سطح انتقال) اهمیت موارد بعدی همچون مزايای پدافند غيرعاملی، خودکفائی و رفع موانع و محدودیتها و... با بومی شدن نرمافزارهای کنترل و پایش (تاکید بر EMS) را بیش از پیش برجسته مینماید.
بخشهای با اهمیت در مجموعه نرم افزاری SCADA / EMS به شرح زیر میباشند:
- اسکادا
- آنالیز شبکه انتقال
- برنامه ریزی تولید
- کنترل بار - فرکانس
- دیسپاچینگ اقتصادی
- شبیهساز آموزشی اپراتور دیسپاچینگ و بازار برق
هر چند تعداد زيادی پروژههای پژوهشی در دانشگاهها و مراکز پژوهشی براي توليد نرمافزار تعريف و اجرا شده ولی تا کنون اين نرمافزارها نتوانستهاند جايگزين نمونه خارجی شوند. تنها در صورت وجود ارتباط کافی و کارا بين مراکز دانشگاهی, پژوهشی و صنعت، پروژههای توليد نرمافزار به موفقيتهای عملی دست پيدا خواهد کرد.
بعلاوه جهت بهره برداری اقتصادی ازشبکه برق،نرم افزارهای پیشرفته در بازار برق مورد نیاز است که با توجه به شرایط خاص شبکه و مصرف برق کشور، بصورت بومی لازم است تولید گردند.
و بعلاوه ایجاد و بهره برداری از مراکز بومی دیسپاچینگ در کشور ما ،جهت کنترل و بهره برداری امن از شبکه برق کشور امروزه بعنوان یکی از دغدغه مطرح است
به دلایل فوق ، پژوهشگاه نیرو تاسیس مركز فناوری توسعه فناوری کنترل و راهبری شبکه را در دستور کار خود قرارداد و این مرکز را راه اندازی نمود.